Begrip

Swartz-stelsel

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Methode om melkvet (room) te scheiden van de melk om er vervolgens boter uit te bereiden.

Geïntroduceerd door de Zweed Swartz in 1863. Door individuele boeren sindsdien wel toegepast in poging om de kwaliteit van hun boter te verbeteren; in Drenthe (Meppel) voor het eerst in 1881. Bij deze methode was het oorspronkelijk de bedoeling om te werken met ijsgekoeld water, iets wat in ons land eigenlijk niet haalbaar was. Om die reden maakte men hier gebruik van een op dit punt aangepaste versie van de techniek. Het Swartz-stelsel is ook wel toegepast in de eerste generatie melkfabrieken (zuivelindustrie). Zo was de eerste, Drentse coöperatieve stoomzuivelfabriek te Rogat (die in januari 1889 in werking werd gesteld) ontworpen op basis van dit stelsel; het ontwerp voorzag daartoe in de bouw van een ijskelder. Toen echter vanaf 1879 goed werkende separators of centrifuges beschikbaar kwamen, verdrongen deze al snel het Swartz-stelsel.