Dorp in de gemeente Westerveld (tot 1998 Diever) ten noordwesten van Diever en ten noordoosten van Vledder, in engere zin ten noordwesten van Wateren en ten noorden van Doldersum tegen de Drents-Friese grens.
Op de Franse kaart (1811-13) ligt ongeveer op de plek van het latere Zorgvlied de plassengroep de Waterse Poel. In 1851-55 (GHAN) en 1868 vermeld als Kweekschool, in 1865 als Voormalige koloniale Kweekschool, in 1867 als Voorm. Kweekschool èn Zorgvlied en in 1922-24 (HAD) als Zorgvliet.
De plaats ontleent haar naam aan het verdwenen pand Huize Zorgvlied (zie onder). Zorgvlied ligt in het werkgebied van de Maatschappij van Weldadigheid, opgericht in 1818. Ook in dat jaar werd hier het Landbouwkundig Instituut van deze organisatie gebouwd. Hier werden ambtenaren opgeleid voor leidinggevende functies binnen de Maatschappij om de armen uit de steden in de koloniën om te vormen tot kleine boeren. In 1859 werd de school opgeheven en verkocht aan De Ruyter de Wildt, een nazaat van Michiel Adriaanszoon de Ruyter. Het pand kwam later in gebruik als gasthuis. Na een grondige verbouwing in 1978 bestaat het thans uit vier bejaardenwoningen, naast de huidige katholieke kerk.
In 1893 ontstond in de ontginningen tegen de Friese grens de parochie Wateren-Zorgvlied. Dit is vooral het werk geweest van Lodewijk Guillaume Verwer, ontginner en industrieel, die op zijn landgoed in villa Castera Vetera - door hem in 1880 omgedoopt in Huize de Zorgvliedt - een huiskapel voor de katholieke bevolking inrichtte en er missen liet verzorgen door de huiskapelaan. Daarvoor had paus Leo XIII in 1880 toestemming verleend. Op hoge feestdagen moest men echter naar de kerk van Steenwijk, waartoe Zorgvlied behoorde. In 1885 werd met de familie Verwer als grote weldoener een deel van de bijgebouwen verbouwd tot een klein kerkje van 5.5 x 9.6 m. De huidige, neogotische eenbeukige Andreaskerk werd in 1923 gebouwd, waarschijnlijk naar een ontwerp van J.W. Bijl uit Amsterdam. In 1933 werd men gedwongen te uniëren met de parochie Veenhuizen. In 1936 namen de Franciscanen Veenhuizen over, en daarmee ook Zorgvlied. In de jaren '60 werd het interieur van de kerk gemoderniseerd en versoberd. Afbeeldingen van de stichter en zijn echtgenote zijn nog te vinden in de 'medaillons' in de glas-in-loodramen.
In Zorgvlied stichtte Verwer verder een hypotheekbank en een levensverzekeringsmaatschappij, in Elslo (Frl.) aan de andere kant van de provinciegrens een stoomzuivelfabriek (1887). De weg tussen deze fabriek te Elslo en Zorgvlied is naar hem genoemd: Verwersweg. In 1879 had Verwer het landgoed Groot- en Klein-Wateren, inclusief Castera Vetera en het Landbouwkundig Instituut, gekocht van De Ruyter de Wildt. Hij verbouwde er cichorei en tabak en stichtte een kleine tabaks-fabriek. Feitelijk zette Verwer hier de werkzaamheden van de Maatschappij van Weldadigheid voort door land te ontginnen (met terpaarde en kunstmest). Hij trok tabaksplanters met kinderrijke gezinnen uit Noord-Brabant en katholieken uit Friesland aan, en bood hen een stuk grond op het landgoed aan. De Friese boeren braken hun woningen in Friesland af en bouwden deze weer op in Zorgvlied en Wateren.
Opmerkelijk is het veelvuldig voorkomen in Zorgvlied van de Noord-Brabantse familienaam Van Opzeeland, een gevolg van de immigratie. Door Verwers baanbrekend werk en door de voortgang van de heideontginningen groeide Zorgvlied rond 1900 uit tot een dorp. De bebouwing aan de Dorpsstraat is karakteristiek voor deze periode.
Tegenwoordig is Zorgvlied vooral een recreatiedorp, met enkele campings in de omgeving. Zorgvlied bezit naast de reeds genoemde de volgende bezienswaardigheden. In 1904 werd een houten kapel, Obadja, gebouwd door de Vereniging tot Behartiging van de Godsdienstige Belangen. Dit is thans de wit gekleurde Hervormde Obadjakerk. Te Zorgvlied staat ook het zgn. Amsterdamse Huis. Dit pand is in onderdelen per tram vervoerd van Amsterdam naar Zorgvlied en vervolgens aldaar met kruiwagens naar de plaats van herbouw getransporteerd. Aan de Verwersweg staat nog een voormalig tolhuis. [Schaafsma]
