(Bentheim 1600 - Coevorden 1670) Dominee, dokter, ontginner, historicus.
Zoon van een calvinistische predikant aan het hof van de graaf van Bentheim. Na het gymnasium Arnoldinum te Steinfurt volgde hij de studie theologie in Franeker en Leiden waar hij in 1623 afstudeerde. In datzelfde jaar beroepen als predikant te Egmond aan Zee. Trouwde in 1625 met Rocha van Brederode. Zij kregen zeven kinderen, van wie één doodgeboren. In 1628 promoveerde hij te Leiden tot doctor medicinae. Hij was woonachtig in Egmond op den Hoef in 't Huis Tijd Verdrijf, dat later in handen kwam van Cornelis Witsen. Deze aanzienlijke Amsterdamse koopman en lid van de Admiraliteit liet het huis in houtsnede afbeelden op de spiegel van de gelijknamige oorlogsbodem, die tussen 1655 en 1673 diende als het vlaggenschip van Michiel de Ruyter.
Naast het domineeschap hield Picardt zich bezig met de beoefening van de geneeskunst en met landbouwkundige experimenten. Over zijn medische bezigheden kwam hij in conflict met de classis van Alkmaar, omdat nevenfuncties volgens de calvinistisch leer voor predikanten verboden waren. Voor Picardt was dit aanleiding Egmond te verlaten. Hij werd predikant in Rolde, en vestigde zich in Rhee op een oude kloosterboerderij die hij huurde van Johan van Welvelde die de boerderij van de Staten van Drenthe in erfpacht had gekregen. In 1643, een jaar na zijn komst naar Drenthe, werd Picardt beroepen in Rolde; omdat daar geen pastorie beschikbaar was bleef hij wonen in Rhee. Van een warme band tussen dominee en gemeente was geen sprake, maar conflicten deden zich niet voor. Waarschijnlijk was hij ook gewoon als dokter actief.
Aannemelijk is dat de interesse voor archeologie en geschiedenis mede is aangewakkerd door de regelmatige wandeling van Rhee naar Rolde, die Picardt langs allerlei (pre)historische sporen voerde, zoals Celtic fields, hunebedden en grafheuvels. Het fundament voor zijn latere hoofdwerk, de Annales Drenthiae, moet in Rhee gelegd zijn. Ook als ontginner was hij daar actief, waarbij hij probeerde gewassen te telen zonder het gebruik van mest. Het probleem van de woeste gronden en de ontginning daarvan moeten zijn grote passie geweest zijn. Al voor de Annales heeft hij (vergeefs) geprobeerd een publicatie over ontginningen gefinancierd te krijgen. In Rhee scheef hij wel een boekje over het ambt van predikant onder de afgekorte titel Den Prediger, dat in 1650 in Zwolle werd gedrukt. Van het boekje is slechts één exemplaar bekend, nu in de collectie van het Drents Museum. Het werkje schildert het predikantenbestaan in de somberste kleuren.
In 1648 slaagde Picardt erin het weinig aantrekkelijke Rolde te ruilen voor de veel lucratievere predikantenplaats in Coevorden, waar hij tot zijn dood zou blijven. Die plek lijkt voor hem vooral bijzaak te zijn geweest. Vanwege de aanwezigheid van een garnizoen was er een tweede predikant aanwezig. Picardt stortte zich vol overgave op de ontginningen omdat hij in Bentheim een gebied ter beschikking kreeg van de graaf waar hij vrijuit kon experimenteren. Zo ontstond Alte Picardie in het gebied ten oosten van Emlicheim en ten zuidoosten van Schoonebeek. Daarnaast publiceerde hij in 1664 een voorstudie over het in cultuur brengen van woeste gronden, waarin hij probeerde alsnog een omvangrijker studie gefinancierd te krijgen onder de verkorte titel Raedt angaende de cultuyre en verbeteringe van alle woeste/ wilde en onvruchtbare landen (1664). Al vier jaar eerder was het werk verschenen waaraan Picardt zijn grootste bekendheid zou ontlenen: Korte Beschryvinge van eenige Vergetene en Verborgene ANTIQUITETEN Der Provintien en Landen gelegen tusschen de Noord-Zee, de Yssel, Emse en Lippe. Waer bij gevoegd zijn ANNALES DRENTHIAE, dat zijn Eenige Aenteyckeningen en Memorien, van sommige gedenckwaerdige Geschiedenissen, gepasseert in het Antiquiteet-rijcke Landschap Drenthe, van de Geboorte Christi af, tot op desen tijdt Mitsgaders een korte Beschrijvinge der Stadt des Casteels, en der heerlickheyt Covorden. T'Samen vergadert, en aen het licht gebracht, door Johan Picardt, Theologum, Pastorem Covordiensem primum, & Doctorem Medicum. Met koopere Platen verciert.
Met dat boek, verschenen in 1660 in Amsterdam in een oplage van 125 exemplaren, werd Picardt de eerste geschiedschrijver van Drenthe. Het beleefde in de 18e eeuw twee herdrukken, in 1731 en 1745, één met en één zonder afbeeldingen, en werd in 1970 nog een keer in facsimile uitgegeven. Het boek bevat tal van, vaak in andere publicaties overgenomen, gravures over hunebedbouwers en over andere prehistorische verschijnselen, waarin Picardt zijn fantasie de vrije loop lijkt te hebben gelaten en waarin hij zoekt naar verklaringen voor de door hem waargenomen verschijnselen. In zijn beleving konden slechts reuzen in staat zijn geweest zulke grote steenhopen bij elkaar te brengen.
Ook het doktersvak oefende Picardt in deze jaren uit. Zo maakte het hof van de graaf van Bentheim regelmatig van zijn diensten gebruik. Picardt overleed op 21 mei 1670 om 3 uur 's morgens, vier jaar na zijn vrouw Rocha. Hij werd bij haar begraven in het graf voor de preekstoel in de kerk. In de 19e eeuw werd er voor het eerst in andere publicaties aandacht aan zijn werk geschonken, o.a. in de Nieuwe Drentsche Volksalmanak. Onder impuls van H.J. Prakke kwam na 1945 meer publieke aandacht voor Picardt, door onthulling van plaquettes (in de kerk in Coevorden en aan de boerderij te Rhee) en door de oprichting van de Picardt-club in de jaren '70 die tot 2006 eens per jaar in Coevorden een bijeenkomst met voordrachten organiseerde. Daarnaast zijn tal van straten naar Picardt vernoemd, en bestaat er een Picardt-route van de ANWB.
