Locatie

Peelo

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Schaafsma & Kooi

1. Voormalige buurtschap aan de gelijknamige weg in de gemeente Assen aan de noordkant van de stad Assen. Aan de westkant ervan lagen de Peeleresch en het Peeloërveld, nu geheel volgebouwd als de stadswijk Peelo tussen Noord-Willemskanaal, Ter Aardseweg, Europaweg-Noord en de voormalige Asserstraat. Aan de oostzijde ligt de nieuwe wijk Marsdijk. Hier staan nog twee fraaie oude Saksische boerderijen, de laatste zichtbare bebouwing van de bijkans verdwenen buurtschap.

Bronnen vermelden: Pithelo (1040), curtis in Pedelo (1298-1304), toe Pele (1559), Peeloo (1811-13), Pelo (1968). De naam is een samenstelling van pithe, pedel, pedele, padule, palude, paludem = moeras, broek, drassig land en lo = bos(je) op hoge zandgrond). De betekenis is dus: moerasbos. De oorspronkelijke naam Pittelo is thans vergeven aan een volgende nieuwe stadswijk, ten zuidwesten van Peelo. Zie ook: Formatie van Peelo.

2. Typeaanduiding voor boerderij uit de Romeinse tijd, genoemd naar de opgravingen in Peelo die diverse plattegronden van dit huistype aan het licht hebben gebracht. De uitbreidingsplannen binnen het markegebied van de voormalige buurschap Peelo hebben in de periode 1977-1996 geleid tot een serie grootschalige opgravingen door het Biologisch-Archaeologisch Instituut. Dankzij dit onderzoek is het mogelijk om de ontwikkeling van een nederzetting vrijwel compleet te volgen vanaf de Vroege IJzertijd tot en met de Middeleeuwen.

De oudste nederzettingssporen lagen in een terrein met Celtic field ten oosten van Peelo en bestaan uit drie verspreid liggende boerderijen, twee van een type verwant aan het type Hijken. In 1937 was tijdens ontginning van de heide reeds een groep van tien brandheuvels gedeeltelijk onderzocht. De nederzetting heeft zich nadien stapsgewijs verplaatst naar de westkant van Peelo, om in de Middeleeuwen terecht te komen op de plaats waar het tot in de 19e eeuw heeft gelegen.

In een oorkonde van 1040 worden bezittingen in Peelo genoemd als onderdeel van een schenking aan de Utrechtse bisschop. De buurschap bestaat dan uit drie boerenbedrijven, waarvan de grootste - de Hof, later Hovinge genoemd - in de 17e eeuw is gesplitst in twee bedrijven. Twee oude boerderijen, staande op het voormalige erf Hovinge, zijn gespaard gebleven en zijn oorspronkelijk in de 17e en de 18e eeuw gebouwd.

Karakteristiek voor de boerderijbouw te Peelo in de Romeinse tijd zijn het type Peelo A en B, naast de typen Wijster A en B. 

Literatuur

  • Lit.: A.C. Bardet e.a., 'Peelo, Historisch-geografisch en archeologisch onderzoek naar de ouderdom van een Drents dorp'. Mededelingen der K.N.A.W., afd. Letterkunde deel 46 (1983) nr. 1
  • P.B. Kooi, 'Project Peelo
  • het onderzoek in de jaren 1977, 1978 en 1979 op de es', Palaeohistoria 33/34 (1994)
  • 'Het project Peelo
  • het onderzoek in de jaren 1981, 1982, 1986, 1987 en 1988', Palaeohistoria 35/36 (1995)
  • 'Het project Peelo
  • het onderzoek van het Kleuvenveld (1983, 1984), het burchtterrein (1980) en het Nijland (1980)', Palaeohistoria 37/38 (1996)
  • 'Het project Peelo
  • het onderzoek van het erf Huisinge (1995-1996)', Palaeohistoria 41/42 (2001).