Dinah Marijanan
Auteur boeken :
- Njonja (juli 2016)
- Barak 85, kamer 10 (nov 2019)

Uitvliegen
Dinah was 4 jaar toen het gezin in 1960 verhuisde van Ruinen naar Pietersberg in Westerbork. Daar hebben ze een paar jaar gewoond en verhuisden vervolgens naar Schattenberg. Toen ze 9 jaar was, is het gezin naar Assen verhuisd.
Vanuit Ruinen bezocht vader de kerk in Schattenberg. Hij had een speciale ‘klik’ met dominee, die het gezin op zondag kwam ophalen voor de dienst. In het kamp in Ruinen woonden met name Tanimbarezen en Keiezen. Voor hen werden nieuwe huizen gebouwd in Zevenaar, waar het gezin Marijanan eigenlijk ook naar toe zou gaan. Maar Dinah kan zich nog herinneren hoe zij stilletjes in het donker werden opgehaald om naar Schattenberg te gaan, omdat vader een RMS-aanhanger was. Zij kan zich de rit in het busje nog goed herinneren. Het was vooral donker en ze werd wakker in een barak in Schattenberg. Barak 45. Later verhuisde het gezin naar barak 85, kamer 10. De enige barak met veel ruimte voor een gezin. Moeder liet Dinah vrij. Op haar 15e mocht ze al naar het Vondelpark, met vrienden en nieuwe vrienden maken. Moeder was ruimdenkend en had vertrouwen in de jonge Dinah. Ze deed de HAVO en volgde daarna de lerarenopleiding in Leeuwarden en daarnaast heeft ze nog een journalistieke achtergrond. Ze woonde samen met haar vriend (nu echtgenoot) in Groningen. Na het afronden van zijn studie, verhuisde het stel in 1990 naar Voorburg, vlakbij Den Haag, zodat haar vriend dichter bij zijn ouders kon wonen. Dinah ging aan de slag bij een persbureau. Dinah was de eerste van haar broers en zussen die het huis uitging. Ze wilde zo snel mogelijk de wijk uit, want ze vond het daar een verstikkende omgeving. Ze ging meer met Hollandse mensen om dan met Molukse mensen. Zomer 1968 is Dinah nog één keer in Schattenberg geweest. Samen met een vriendin op de fiets.

Herinneringen aan Schattenberg
Het eerste wat in Dinah opkomt als ze aan Schattenberg denkt, is dat ze vaak met buurmeisje Hansina op avontuur ging, ze gingen dan op onderzoek uit in de lege barakken. Een keer namen ze bestek mee dat van gevangenen moest zijn geweest, omdat deze genummerd waren. Ook veel papierwerk vonden ze er. Zonder enige kennis en besef namen ze alles wat ze vonden mee naar huis, met een boze moeder tot gevolg. Dinah omschrijft deze ervaring als haar eerste besef/gewaarwording dat er iets ergs moest zijn gebeurd in Schattenberg. Ze had het gevoel dat er zich meer had afgespeeld en kreeg toen ook het besef van een andere geschiedenis.
Van school staat Juffrouw van de Berg haar nog goed bij. Dinah mocht haar graag, omdat deze juffrouw afweek van de norm: hippie/slonzig. Andere leerkrachten die Dinah bij zijn gebleven zijn Juffrouw Jansen, juffrouw Siahaija, juffrouw Smeets en meester Pattinama. Een klasgenootje met een beperking kreeg vaak straf van juffrouw Siahaija. Dinah had met haar klasgenootje te doen, omdat ze niet goed kon meekomen. Samen met een vriendinnetje keek ze door het raam en heeft ze gezien hoe het kind slaag kreeg met een liniaal. Eén van haar heftigste herinneringen aan Schattenberg, is de begrafenis van een vriendje (Samallo) van haar broer Benjamin. Hij had een ongeluk met een tractor gehad. Haar broer Antis heeft het zien gebeuren. Dinah herinnert zich de rouwstoet. Ze was op dat moment 4 jaar en op weg naar ‘de Stoom’ (het ketelhuis) om warm water op te halen. Het gehuil van een vrouw , wat ze omschrijft als de geluiden van een wolf, is iets wat veel impact op Dinah heeft gehad. De herinneringen aan de eerste barak, nummer 45, waren anders ten opzichte van de omgeving in Ruinen. Dinah omschrijft Ruinen als een nette omgeving, terwijl in Schattenberg vooral drukte was, een groot kamp, veel mensen, blaffende honden en altijd wel huilende kinderen. Ook herinnert zij zich al die keren dat ze, zodra het donker was, met haar zus door de pikdonkere gang mee moest op weg naar de wc. Zus was bang, dus Dinah moest mee. Ze herinnert zich het gepiep en het gekraak en het halletje waar ze door moest en waar slechts één peertje/gloeilampje hing.

Eén van de schrijnende kanten van Schattenberg voor Dinah, is de Spartaanse opvoeding die veel kinderen kregen. Deze omschrijft ze ook in haar laatste boek. Mensen die haar boek gelezen hebben, vertellen zich te herkennen in de herinneringen en vooral ook over de geluiden die deze herinneringen naar boven doen komen. Dinah geeft aan hoogstwaarschijnlijk zelf ook om die reden gevoelig te zijn voor lawaai, omdat met name dat te maken heeft met de herinneringen die deze geluiden met zich meebrengen. Dinah noemt ook de spookverhalen die ouders vertelden over de geesten van de joodse bewoners toen nog van het concentratiekamp Westerbork.

Trauma’s
Opgroeien, in haar geval, in Schattenberg betekent dat je alles meemaakt op het gebied van onze ouders. Zoals de ooms, de vaders die onder Westerling hebben gediend. Dinah geeft aan dat ze is opgegroeid is in een omgeving met getraumatiseerde volwassenen. Dat besef komt nu meer naar boven, nu we kinderen en kleinkinderen hebben. Dinah mijdt de taboes niet. Wat in de opvoeding is bijgebleven, wat het met haar en anderen heeft gedaan en hoe dit heeft doorgewerkt. Ze spoort een ieder aan om mensen die het er moeilijk mee hebben aan erover te praten. Soms is er sprake van onmacht om te praten of mensen worden genegeerd. Volgens Dinah zijn we in onze cultuur goed in het negeren en conflicten niet te bespreken. Dat probeert ze in haar eigen leven te doorbreken door het te doen op een manier waarop je verder met elkaar kunt, zonder mekaar te beschadigen. Dinah geeft aan dat er nog steeds sprake is van een collectieve schaamtecultuur en als je daarin blijft, ben je ook niet in staat om daaruit te komen. Omdat haar papa- en mama-ani ( peetouders) geen kinderen hadden, heeft Dinah een jaar bij hen gewoond. Haar mama-ani kwam van Menado en praatte alleen Nederlands met Dinah . Ze spreekt van geluk dat ze een jaar bij haar papa-ani (oom Jan) en mama-ani (tante Mien) heeft gewoond. Mama-ani was een flamboyante verschijning, dus gedroeg Dinah zich daar ook naar, als een dametje. De leefomstandigheden bij haar peetouders waren luxieus, in tegenstelling tot het wonen in een barak. Op de voorzijde van haar boek is een foto te zien van Dinah en haar zusje. Dinah gekleed in mooie kleren die een zelfverzekerdheid uitstraalt.

Object
Dinah ziet graag dat haar eigen neven en nichten een object van haar uit de nest haalt. Zij ziet hen als de generatie die het (overgebrachte) verdriet hebben meegekregen van de (onmachtige) tweede generatie. Dinah geeft aan dat wij ervoor moeten zorgen dat zij daar niet in blijven, maar dat het helaas wel gebeurt. Dat vind ze in ons bestaan als Molukkers, nog wel moeilijk. Ze benijdt haar echtgenoot, die uit een goede familie komt. Uiteraard speelt daar ook wel wat, maar niet de pijn die onze ouders en families hebben.

Utrecht, 30 juli 2020