Toplocatie
Alle rechten voorbehouden

Van Gogh - Boomgaard Zweeloo

De lindeboom van Van Gogh en Liebermann

Op 1 november 1883 bracht Van Gogh een bezoek aan Zweeloo. De dag daarna schreef hij
kort over een tekening van een appelboomgaard die hij er had gemaakt. ‘Zoo begon ik
een schets te maken van het bewuste appelboomgaardje waar Liebermann zijn groote
schij [schilderij] van maakte.’ Van Gogh had Zweeloo vooral bezocht omdat de Duitse
schilder Max Liebermann (1847-1935) er in 1882 had gewerkt. Van Theo wist hij dat
Liebermann, die vele zomers in Nederland werkte, tijdens zijn verblijf in Zweeloo
de basis voor zijn schilderij Die Rasenbleiche (De bleek) had gelegd.

Lindeboom
Van Gogh wilde net als Liebermann de appelboomgaard in Zweeloo tekenen. Hij hoorde waarschijnlijk van de plaatselijke bevolking waar
hij moest zijn: de boomgaard achter de herberg van Jan Mensingh en zijn zus Lammechien. Van Gogh legde net als Liebermann de lindeboom vast, maar deed dit vanuit een ander perspectief. In de tekening van Van Gogh is de boom,
te herkennen aan de ondersteuning van de takken, aan de rechterkant te zien. In het schilderij van Liebermann is de lindeboom
verscholen achter een andere boom. Op de achtergrond van Van Goghs tekening is de gevel met raampartijen van de boerderij op Kruisstraat 5 te zien. Hoewel de gevel in zijn tijd waarschijnlijk, net als tegenwoordig, drie ramen had, tekende Van Gogh er slechts twee. Mogelijk liet hij het derde raam om compositorische redenen achterwege. Tegenwoordig bevindt zich op deze plek in Zweeloo geen boomgaard meer. Achter de voormalige herberg Mensingh, nu Bistro Tante Sweel aan de Hoofdstraat 15, staat enkel nog
de monumentale lindeboom, die herinnert aan Van Goghs dagtocht naar Zweeloo.