Begrip

Laag venster

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Venster van relatief geringe afmetingen, dat zich op ooghoogte in sommige kerkgebouwen bevindt, veelal in het koor of in het oostelijk deel van het schip.

Het venster komt eenzijdig en tweezijdig voor. Het kan verschillende functies hebben. Nu eens dient het om licht op een onderdeel van de kerk, bijv. op een zijaltaar te verschaffen, dan weer om gelovigen de mogelijkheid te geven een blik op iets in de kerk te werpen zonder dat zij de kerk hoeven binnen te gaan. Ook kan een venster als sacraments- of biechtvenster dan wel als dodenlicht hebben gediend. De 19e-eeuwse term 'hagioscoop' (zicht op het heilige) houdt alleen met de zichtfunctie rekening. De Engelse beschrijvende term 'low side window' is correcter. In Drenthe zijn in enkele kerken nog lage vensters te zien: tweezijdig in Rolde (onmiskenbaar ten behoeve van zijaltaren waarvan de fundamenten zijn aangetroffen) en Zweeloo, eenzijdig in Anloo, Ruinen en Zuidlaren. Na de Reformatie zijn ze meestal dichtgemetseld. Bij restauraties worden ze al dan niet geopend.

Literatuur

  • Lit.: A. van Deijk, 'Groninger kerken en hun lage vensters', Groninger Kerken, 6 (1989) en 7 (1990).