Locatie

Elektriciteitsvoorziening

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Houtman

Wordt in Drenthe verzorgd door Essent Energie, een divisie van de onderneming Essent, die in 1999 is ontstaan uit een fusie van de PNEM/MEGA Groep uit het zuiden des lands en de EDON-Groep. Deze laatste ontstond uit een fusie tussen de IJsselmij, in 1911 begonnen als IJsselcentrale, en het EGD. Het EGD op zijn beurt, voluit bekend als N.V. Energiebedrijf Groningen en Drenthe, is ontstaan uit een fusie tussen het provinciaal energiebedrijf en de N.V. Laagspanningsnetten. In Zuid-Drenthe opereert de N.V. Rendo, die niet zelf elektriciteit opwekt maar deze afneemt van Essent. Vanaf juli 2003 levert het bedrijf ook energie in overig Drenthe. Een en ander is een uitvloeisel van de politiek om de elektriciteitsmarkt te liberaliseren.

De eerste schreden op het pad van opwekking en distributie van elektrische stroom werden rond 1900 gezet door particuliere ondernemingen. In veel gevallen is de ontwikkeling ongeveer als volgt geweest. Een onder-neming, die beschikte over een stoommachine, b.v. een zuivelfabriek, dreef daarmee een generator (dynamo) aan voor de opwekking van stroom voor eigen behoefte en schakelde 's nachts over op accumulatoren. Anderen maakten gebruik van een zuigergasmotor of een dieselmotor, terwijl ook turfvergassing werd toegepast. De levering van stroom aan nabij gelegen panden was een tweede stap. Liep dat goed dan volgde soms een verzelfstandiging tot een (coöperatieve) centrale. Deze kwamen vooral tot stand in de jaren 1910-1920 toen daarvoor nog geen vergunning van de provincie nodig was.Werd de afname zo groot dat er capaciteits-problemen ontstonden dan volgde soms omzetting in een gemeentelijk elektriciteitsbedrijf (GEB) of een overname door de gemeente. Dit kon al of niet gepaard gaan met een beëindiging van de eigen opwekking van elektrische stroom en een voortaan afnemen van stroom van een van de grote elektrische centrales, die inmiddels een concessie hadden. Dit gebeurde met name in de periode 1920-1930. Wat overbleef was dan alleen een lokaal distributie-bedrijf. De laatste stap was rechtstreekse levering van stroom door de N.V. Laagspanningsnetten of de N.V. IJsselcentrale aan de afnemers. 

Literatuur

  • Lit.: Annemiek de Groot en Bert van Houten, Tweestromenland: elektriciteitsvoorziening in Groningen en Drenthe (Groningen 1988)
  • E.J. Fischer, STROOMOPWAARTS. De elektriciteitsvoorziening in Overijssel en Zuid-Drenthe tussen circa 1895 en 1986 (Zwolle 1986)
  • W. Visscher, Rond de Runde (Nieuw-Amsterdam 1997).