Dr.: iek(e), ekkelboom, eek, aik
Plantenfamilie behorende tot de napjesdragerfamilie. In Drenthe komen van nature twee soorten eik voor: Zomereik en Wintereik (Quercus robur en petraea). De Zomereik is veruit de algemeenste en komt voor in bossen, houtwallen, singels, lanen, als erf-, dorps- en wegbeplanting en als opslag in heidevelden. Binnen Drenthe groeit de Zomereik vooral op arme zandgronden, maar ook in voedselrijkere situaties zoals in vochtige beekdalbossen, landgoedbossen en aan de randen van de essen in strubbenbossen (hakhout). De Zomereik is uitermate belangrijk geweest als leverancier van timmerhout voor de bouw van boerderijen, schuren en huizen. Tevens is de zomereik gebruikt voor gereedschappen, huisgerei, weidepalen en brandhout. De eikels werden als veevoer gebruikt. In de Middeleeuwen werden varkens onder leiding van een varkenshouder 'geakerd' in de eikenbossen. De schors van de eik werd door eekschillers verzameld ten behoeve van looizuur voor leerlooierijen.
Vanwege de brede toepassing werd de eik in Drenthe bevoordeeld ten nadele van andere boomsoorten. Veel Drentse esdorpen hadden telgenkampen, waarin eikels tot planten werden gekweekt, alvorens te worden gepoot in het bos (bijv. Norgerholt of de Tellinghorsten bij Orvelte) of op de brink. Zomereiken worden zeer veel aangeplant in bosverband en in diverse soorten landschappelijke beplantingen. Vaak betreft het echter planten van buitenlandse herkomst. Ongeveer 45% van alle zomereiken in Drenthe zijn waarschijnlijk van oorspronkelijke Drentse herkomst. Sommige eiken-stoven in hakhoutbossen (strubben) zijn vele honderden jaren oud, zoals die rond de Schieres in Havelte.
In de Drentse bossen is de Zomereik belangrijk als naamgevende soort van het vegetatietype Berken-Zomereikenbos, maar komt ook veel voor in de vegetaties behorende tot de Eiken-Beuken-klasse. De Wintereik is zeer zeldzaam in Drenthe. Waarschijnlijk vormen de Meerbosch bij Weerdinge en de Emmerdennen de enige natuurlijke vindplaatsen van de wintereik in Drenthe. Daarbuiten is de Wintereik als solitair exemplaar hier en daar op de Hondsrug en op enkele andere plaatsen te vinden. Deze bomen zijn echter meestal kruisingen van Zomer- en Wintereik. Dat duidt op een mogelijk eertijds bredere verspreiding van de Wintereik in Drenthe. Eiken bereiken hoge leeftijden, tot 800 jaar; de oudste eik van Drenthe is ca. 350 jaar oud en staat aan de rand van het Mensingebos ten noorden van Lieveren. De met name in parken, wegbeplantingen en ontginningsbossen voorkomende Amerikaanse eik (Quercus rubra) is een hier en daar ingeburgerde exoot, die hier van nature niet voorkomt.
