Commercieel opererende bedrijven die zich toeleggen op het uitvoeren van archeologisch (voor)onderzoek.

In opkomst vanaf de tweede helft van de jaren '90. Voor die tijd werd archeologisch onderzoek uitgevoerd vanuit het Groninger Instituut voor Archeologie, de Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek of door amateur-archeologen.

In Drenthe zijn thans actief Synthegra Archeologie, Archaeological Research and Consultancy (ARC) en Archeologisch Diensten Centrum (ADC). De genoemde bedrijven richten zich primair op het uitvoeren van opgravingen waarvoor opgravingsbevoegdheid als bedoeld in de Monumentenwet 1988 vereist is (tot voor kort was opgraven voorbehouden aan de ROB, universiteiten en gemeenten met een gemeentearcheoloog of werd onderzoek uitgevoerd onder bevoegdheid van een van deze instanties). In Drenthe zijn verder actief RAAP, MUG Archeologie, De Steekproef en Grontmij. Deze bedrijven zijn gespecialiseerd in prospectief (boor)onderzoek, archeologische begeleiding en advisering. Archeologische bedrijven voeren onderzoek uit in opdracht van overheden, terreinbeherende instanties, bedrijven en particulieren. Naar verwachting zal het aantal commerciële bedrijven de komende jaren toenemen.