Gemeente in Oost-Drenthe.
Oppervlakte 277,6 km2 met 25.539 inwoners en 9965 woningen (2002), 89 inwoners per km2 (1999); gemeentehuis te Gieten.
In 1998 gevormd uit de volgende gemeenten:
1. Anloo (oppervlakte 92,36 km2) met de dorpen en gehuchten: Anderen, Anloo, Annen (voormalig gemeentehuis), Annerveenschekanaal, Eext, Eexterveen, Eexterveenschekanaal, Eexterzandvoort, Gasteren, Nieuw-Annerveen, Oud-Annerveen, Schipborg (met grenscorrecties rond N34) en Spijkerboor. Het westelijk deel, de Hondsrug e.o., bestaat uit zandgronden, het oostelijk deel met het dal van de Hunze of Oostermoersche Vaart uit veen. Voornamelijk bouwland en grasland (Hunzedal), verder bos en heide (Hondsrug).
2. Gieten (oppervlakte 41,47 km2) met de dorpen en gehuchten: Bareveld (deels), Bonnen, Bonnerveen, Bosje, Bovenstreek, De Hilte, Gieten (vml. en nieuw gemeentehuis), Gieterveen, Nieuwediep, Streek, Torenveen, Veenhof en Zandvoort. Gieten sluit fysisch-geografisch aan bij Anloo. Eveneens agrarisch gebied met akkerbouw op de hoogveengronden, veeteelt in het Hunzedal en gemengd bedrijf op de Hondsrug e.o. De industrie bestaat o.a. uit een voedingsmiddelencentrum, een constructiebedrijf en kabelwerken.
3. Gasselte (oppervlakte 40,54 km2) met de dorpen en gehuchten Eerste Dwarsdiep, Gasselte, Gasselterboerveen, Gasselterboerveenschemond, Gasselternijveen (voormalig gemeentehuis), Gasselternijveenschemond, Kostvlies, Schreierswijk en Tweede Dwarsdiep. Fysisch- en economisch-geografisch sluit het gebied aan bij Anloo en Gieten.Aardappelmeel- en chemische industrie en zandwinning.
4. Rolde (oppervlakte 104,90 km2) met de dorpen en gehuchten: Amen, Ballo, Deurze, Ekehaar, Elders-loo, Eleveld, Geelbroek, Grolloo, Marwijksoord, Nijlande, Nooitgedacht, Papenvoort, Rolde (voormalig gemeentehuis), Schoonloo en Vredenheim. Agrarisch gebied met veel gemengd bedrijf en veehouderij (jaarlijkse paardenmarkt: Roldermarkt); forensisme op Assen.
Fysisch-geografisch wordt de gemeente Aa en Hunze gekenmerkt door de »Hondsrug, waarop o.a. Annen, Anloo, Eext, Gieten en Gasselte gelegen zijn, en de Rolderrug, een zandrug evenwijdig aan de Hondsrug, die loopt van Sleen over Grolloo, Rolde, Loon en Vries naar Peize. Voorts door de stroomdalen van de Drentsche Aa en de Hunze of Oostermoersche Vaart; hieraan is de naam van de gemeente ontleend.
De gemeente bezit 14.697 ha cultuurgrond (2000), waarvan 9733 ha bouwland, 4655 ha weiland, 40 ha tuinbouwgrond, 142 ha braakland en 128 ha houtbestand. Het aantal bedrijfsvestigingen bedraagt 1397 (2000), waarvan 424 landbouw, 54 industrie, 96 bouw, 252 handel, 120 horeca, 54 transport, 277 zakelijke diensten en 170 overige diensten. Er zijn 20 hotels/pensions, 45 kampeerterreinen, 13 groepsaccommodaties en 449 recreatiewoningen (1999). De gemeente telt 18 basisscholen, 1 school voor speciaal onderwijs, 5 bibliotheken en 2 musea.
De samenstelling van de gemeenteraad (21 zetels) is op basis van de verkiezingen van 2006 (zetels resp. stemmenpercentage): Gemeentebelangen 5 (25,4%), PvdA 9 (38,2%), VVD 4 (18,5%), GroenLinks 2 (9,4%) en CDA 1 (8,6%). In 2010 was de verdeling Combinatie Gemeentebelangen 6 (29,5%), PvdA 6 (27,4%), VVD 4 (17,4%), GroenLinks 2 (9,6%), CDA 2 (8,7%), D66 1 (7,4%). [Schaafsma]
