Begrip

Verkiezingen Provinciale Staten

reageer

Uw reactie

Wij zijn altijd opzoek naar reacties om de kennisbank van Drenthe uit te breiden. Wanneer u een correctie wilt doorgeven of een lemma wilt aanleveren voor de Drentse encyclopedie dan kunt u onderstaand formulier gebruiken. Ontroerende anekdotes bij een lemma of anderszins bijzondere verhalen worden niet als zodanig opgenomen in de encyclopedie. Deze reacties zullen derhalve niet in behandeling worden genomen.

Sinds de Grondwetten van 1814 en 1815 werden de Provinciale Staten gekozen door drie standen. De Drentse Staten telden 24 leden, waarvan de ridderschap er vier aanwees, de steden Assen, Meppel en Coevorden vijf en de landelijke stand vijftien. Belangrijkste taak van de Staten was naast het bestuur van de provincie de verkiezing van de Tweede Kamer. De Drentse Staten wezen volgens de grondwet van 1840 een Kamerlid aan. Met de grondwetswijziging van 1848 werden de Tweede Kamerleden rechtstreeks gekozen en gingen de Staten fungeren als kiescollege voor de Eerste Kamer. De verkiezing van de Staten zelf geschiedde voortaan rechtstreeks in districten op basis van een beperkt censuskiesrecht. Het aantal Statenleden in Drenthe werd uitgebreid tot 35.

In 1917 werd het stelsel van evenredige vertegenwoordiging en het algemeen kiesrecht ingevoerd. In 1919 hadden voor het eerst verkiezingen voor Provinciale Staten plaats onder deze nieuwe wetten en in 1923 mochten ook de vrouwen meestemmen. Johanna Bergmans-Beins uit Borger was in 1919 het eerst gekozen vrouwelijke statenlid . Het aantal zetels in de Statenwerd in 1962  uitgebreid naar 47, later 51. Thans bedraagt het aantal 41.

Verkiezingen Tweede Kamer

Tot 1848 werden de leden van de Tweede Kamer gekozen door Provinciale Staten, sindsdien worden zij rechtstreeks gekozen, districtsgewijs op basis van een beperkt censuskiesrecht. Elk Kamerlid diende een aantal kiezers te vertegenwoordigen, wat tot gevolg had dat het totale aantal kamerleden niet vaststond. In 1887 werd het aantal vastgelegd op honderd, die elke vier jaar zouden aftreden. De provincie Drenthe telde vier kiesdistricten: Assen, Emmen, Hoogeveen en Meppel. De grondwetswijziging van 1917 maakte een einde aan het districtenstelsel en voerde het systeem van evenredige vertegenwoordiging in. Bovendien kwam er toen een algemeen kiesrecht voor mannen en vanaf 1922 ook voor vrouwen.

Na de laatste verkiezingen in maart 2007 bestaan de provinciale staten uit: PVDA 13 zetels; CDA 10; VVD 8; SP 5; ChristenUnie 3, GroenLinks 2.

Literatuur

  • Bronnen: H. Daalder, K.L.L.M. Dittrich en J.G. Gosman, 'Verkiezingsuitslagen', Compendium voor politiek en samenleving in Nederland (1998)
  • Verkiezingsuitslagen in de dagbladen
  • verkiezingsstatistieken, opgesteld door het Centraal Bureau voor de Statistiek.